Witmarsum/Pingjum

Dit jaar vindt het UITfestival in Witmarsum/Pingjum plaats op zaterdag 13 september.

Zaterdag 13 september 2025 – 10.00 – 17.00 uur

Streekmarkt met o.a. biologische en lokale producten, handnijverheid en kunst. 

Bij de Doopsgezinde kerk op de hoek van de Arumerweg en Menno Simonsstraat en in de Bewaarschoolstraat staan 20 kramen en een ijscokar. Er is koffie, koek en soep te koop.

In verband met de verbouwing van de Doopsgezinde kerk wordt één kraam gevuld met 

diverse spullen uit het verleden van de Doopsgezinde gemeente, zoals

• oude en nieuwe liedboeken, bijbels enz. 
• kruiken
• schalen (brood)
• groene bekers
• schaal voor bloemstuk
• foto’s,

Kunst en handnijverheid

In de Doopsgezinde kerk is een demonstratie van beeldhouwen en boetseren door beeldend kunstenaar Jehannes Hibma uit Wommels. Als u enige ervaring hebt mag u eventueel meehelpen

Het thema is : Het voorkomen van het verspillen van grondstoffen.

De Wolkeamer uit Franeker is eveneens In de Doopsgezinde kerk aanwezig. Hou je van ambachtelijk handwerken: spinnen, vilten, breien, haken of weven. Kom kijken bij de Wolkeamer en laat je verrassen door wol. “Ons hoofddoel is de verspilling van wol tegengaan. Schapen uit de omgeving van Franeker leveren hun wol aan De Wolkeamer”.

Zelf artistiek bezig zijn kan door mee te doen aan het maken van een groot spandoek onder leiding van Joris Collier en Gerdi de Jong. Zij gaan met bezoekers dit spandoek beschilderen volgens het principe van Color by Number (200 x 240 cm).

Het doek is verdeeld in 48 vakken van 30 cm x 30 cm. Iedereen krijgt dus een deel van de tekening en kan aan de hand van de nummers die er vooraf op zijn gezet het doek inkleuren. Uiteindelijk krijg je een prachtig gemeenschappelijk kunstwerk.

Muziek op de Streekmarkt

Op de Streekmarkt is er gezellige accordeonmuziek en om 13.00 uur een optreden van een popgroep van Cultureel Kwartier Sneek. In de middag kunt u genieten van René (gitaar) en Joost (contrabas) met hun bandje “ t Komt Wol”. Ze spelen americana en country muziek.

Wandel- en fietsroutes

Op de Streekmarkt zijn 2 wandelroutes (korte en lange route) verkrijgbaar. Je kunt ook een fietstocht maken langs de dorpen van het Gouden Land. De deelnemers ontvangen een herinnering na afloop.

Open monumenten

De monumentale kerken: Koepelkerk, Victoriuskerk, it Skûltsjerkje en de Korenmolen de Onderneming zijn de hele dag open. In de Koepelkerk is de expositie “Menno Nu” te bezichtigen. Ook is er een kleine expositie over de Stormvloed van 1825. In de Victoriuskerk is een gedeelte van de expositie “Menno Nu” en kan de film “De Pionier” worden bekeken (vanaf 16.00 uur).

In it Skûltsjerkje is een film over Menno Simons en een kleine expositie over 500 jaar Doopsgezinde geschiedenis. 

Het Menno Simonsmonument op It Fliet is vrij te bezoeken.

Concert Scheppingsgave en Di Gojim

Om 15.30 uur is er in de Koepelkerk een concert van het koor Scheppingsgave en Di Gojim. 

Scheppingsgave en Di Gojim zingen en spelen een aantal eigen nummers en sluiten af met een gezamenlijk optreden. De entree is gratis.

Toelichting:

Het thema is dit jaar “Erfgoed en architectuur”. De monumenten in Witmarsum en Pingjum hebben gemeenschappelijk dat ze plek van ontmoeting zijn, waardoor steeds opnieuw mensen in gesprek raken, door elkaar geïnspireerd raken en het erfgoed levend houden door hun belevenissen en verhalen. De monumenten, voornamelijk kerken en het Menno Simonsmonument, waren en zijn plekken van verbinding. Dat geldt voor de mensen die ze tot gemeenschappen verbinden, maar ook voor de lijnen vanuit de geschiedenis, het doorgeven van waarden en hoe te leven met elkaar en op de grond waar we wonen. De architectuur van de monumenten vertelt over de tijd waarin ze zijn ontstaan: het schuilkerkje dat er niet als kerk mocht uitzien, het Menno Simonsmonument met zijn typisch 19^e eeuwse vormgeving. De Koepelkerk toont hoe Het Woord centraal stellen vormgegeven kan worden. De Victoriuskerk laat zien hoe een katholieke kerk tot protestantse kerk is geworden en ook nu weer een nieuwe functie krijgt.

De eeuwenoude kerken in Pingjum en Witmarsum zijn rond het jaar 1200 gesticht. De Martinikerk van Bolsward is waarschijnlijk de oudste kerk in Westergo, gevolgd door de Lambertuskerk van Arum. Dit was de moederkerk en er waren 4 dochterkerken, n.l. in Kimswerd (Laurentius), Lollum (Hubertus), Pingjum (Victorius) en Witmarsum (Bonifatius), allen gesticht door de Benedictijnse St. Paulusabdij in Utrecht.  

De kerkhervormer Menno Simons werd geboren in Witmarsum. Als priester begon hij zijn carrière in 1524 in Pingjum (in de nog bestaande Victoriuskerk) en daarna werd hij pastoor in Witmarsum in de kerk op de plek waar nu de Koepelkerk staat. In Witmarsum verliet hij na enige jaren de kerk om zich aan te sluiten bij de doperse beweging. In die beweging speelde hij een belangrijke rol. Misschien was hij wel een van de eersten die de tactiek van het polderen begreep. Hij was verbindende schakel tussen de groepen van de beweging, reisde in Friesland, naar Amsterdam, naar Keulen, Hamburg, Lübeck, Rostock, Wismar, was een echte verbinder. Hij nam het scherpste weg, maakte de beweging klaar voor de toekomst. De doperse beweging noemde zich later Mennisten en internationaal de Mennonieten. 

De monumenten verbinden de vele verhalen die in de dorpen levend erfgoed zijn. Verhalen over vernieuwing: het verhaal van Menno Simons die een nieuwe geloofsrichting inslaat, Gysbert Japicx, die in het Frysk gaat schrijven, Pim Mulier, promotor en vernieuwer in de sport. Zij zijn wegen gegaan, die nu nog inspirerend zijn. Die nu ook nog steeds mensen in beweging zetten. Mennonieten van over de hele wereld reizen naar Witmarsum en Pingjum, op zoek naar hun roots. Ze volgen als het ware een route terug.

Het verhaal van de Gulden Halsband verbindt de vijf dorpen, maar ook met de geschiedenis. De strijd die mensen steeds weer hebben geleverd om hun bestaan, de strijd tegen het water, de strijd om veiligheid en een goed, maar niet overdadig, leven.

Ook is er het verhaal over het oergraan, Red Turkey Wheat. Dit verhaal verbindt mensen over de hele wereld. Er is een sterke band met de Oekraïne, en met de geschiedenis van mensen die steeds weer opnieuw een bestaan opbouwen in vertrouwen op elkaar, op de plek waar ze dat kunnen. Een verhaal van opnieuw beginnen, maar tegelijk verbonden blijven met de geschiedenis, waarin de dorpen Witmarsum en Pingjum sterk verbonden zijn. 

Op Open Monumentendag op 13 september 2025 komen alle lijnen samen. De kerken zijn de hele dag open. Er zijn wandelingen door het dorp waarin de verhalen van de drie vernieuwers levend worden gehouden door de toelichting bij de route, die voert langs de beelden en het Menno Simonsmonument. De wandeling gaat ook langs de molen, die ook zelf levend erfgoed is, door opnieuw zo lokaal mogelijk goed brood te produceren. 

In de Koepelkerk en de Victoriuskerk is de “expositie Menno Simons Nu” , een project van Het Gouden Land, te zien. De expositie zet bezoekers aan tot nadenken over heden en toekomst aan de hand van thema’s als ‘wat hebben we nodig?’ en ‘hoe verhoud ik me tot mijn omgeving?”. 

Het programma van 13 september 2025 is onderdeel van de Uitmarkt van Waterland van Friesland.